In de rubriek STROOMOPWAARTS verkent Tamara Beheydt de Belgische hedendaagse kunst. Haar oog valt op kunstenaars die, klimmend naar de top, tegen de stroom in durven gaan: met verrassende onderwerpen, met vernieuwende technieken of met pertinente vragen. Deze maand: Felicity Hammond bij Extra City.

​

In een video-interview uit 2019 vertelt Felicity Hammond hoe ze haar buurt in het zuidoosten van Londen ziet veranderen. Enerzijds vindt ze een grote schoonheid terug in vervallen fabrieksgebouwen. Anderzijds legt ze in haar multimediaal werk de gentrificatie van de omgeving vast.

Vooral vanaf 2012, in de aanloop naar de Olympische Spelen in Londen, zag ze grote veranderingen in haar omgeving én haar werk. De fabrieken waar haar familie ooit werkte, verdwenen en moesten langzaam het veld ruimen voor nieuwe behuizing. Daar ligt de basis van Hammonds interesse in de digitale beelden die de toekomstige architectuur van een stad adverteren. Ze moeten de voorbijganger verleiden, naar deze ideale stedelijke residentie doen verlangen.  

​

Foto © Felicity Hammond

In ‘Narcissus?’ toont Base-Alpha Gallery zes jonge kunstenaars die hun lichaam inzetten als medium. Los van het thema, is vooral de keuze van kunstenaars verrassend. Geen van de zes is namelijk door de galerie vertegenwoordigd.

Wellicht een verstandige keuze, dat vraagteken achter Narcissus, een geladen naam. Narcissus is een figuur uit de Griekse mythologie die, als gevolg van een vloek, verliefd werd op zijn eigen reflectie. De mythe is de aanleiding, maar niet de kern van de presentatie. Ook zelfliefde dekt de lading niet. De werken van Flor Maesen, Wobbe Micha en Benny Van de Meulegracht-Vranckx handelen onder meer over het ego. De ijdelheid in onze huidige cultuur is een aanwezig thema, maar ook de zoektocht naar identiteit is hier belangrijk.

​

Foto © Flor Maesen

Van donderdag 13 tot zaterdag 15 februari vindt in Campo Victoria en Kunsthal Gent het festival Enter Through The Void, Exit Through The Gift Shop plaats. De bezieler: Laurens Mariën (1990), die onder de naam Nein optreedt als kunstenaar-curator. Een gesprek over (liever niet) in hokjes denken, het huidige kunstenlandschap en over tentoonstellen als kunstvorm.

​

Campo Victoria in Gent wordt omgetoverd tot een resort: wellness center, beauty spa met jacuzzi’s en cinema. De titel komt van twee films: enerzijds Enter The Void van Gaspar Noé, anderzijds Exit Through The Gift Shop, over Banksy. “Eerst stap je een leegte binnen, en buitengaan doe je uiteraard langs de winkel, zoals dat overal gaat. Beide zijn in dit geval artistieke installaties. Het festival gebeurt daartussen.”

​

Ontmoetingsplek

De geboekte artiesten zijn relatief jong, en niet in één categorie te vatten. “Ik hou niet zo van hokjes denken,” zegt Mariën. “Dat zie je in mijn eigen praktijk: ik ben actief als kunstenaar, curator, organisator, muzikant en performer. Ik kan van alles wat, maar ben nergens in gespecialiseerd. De verschillende werelden waarin ik werk komen samen en verrijken elkaar.”

​

In Kunsthal Gent slaat hij twee vliegen in één klap: “Overdag zie je een visuele installatie met tenten, door verschillende kunstenaars gemaakt, sommige specifiek voor dit project. ’s Avonds verandert de hal in de leefruimte van de deelnemende buitenlandse artiesten van Enter Through The Void, Exit Through The Gift Shop. Als slaapplaats zijn de tenten heel eenvoudig, maar het gaat me vooral om het samenbrengen van de kunstenaars: hopelijk hebben ze boeiende gesprekken en smeden ze banden.”

​

Dit is een publicatie in print. De volledige versie is te vinden in H ART #200,

februari 2020.

Foto Beauty Kit Spa © Isabel Burr Raty

Wie de website van Kris Van Dessel opent, ziet een geluidloos slow motion filmpje van mensen die over het voetpad lopen in een straat in New York. Dit beeld kenmerkt het werk van de kunstenaar: het is een schijnbaar willekeurig snapshot van het dagelijks leven –een constante stroom aan informatie –een toevallige ontmoeting –een oneindige loop van passages –een netwerk van ideeën en betekenissen. Het filmpje doet enigszins denken aanscènes uithet legendarische‘Koyaanisqatsi’(Godfrey Reggiomet muziek van Philip Glass, 1982), waarin devertraagde beelden en een trance-opwekkende soundtrack een heel unheimlichgevoel evoceren.

Sinds Van Dessel in 2018 zijn fysieke atelier definitief vaarwel zei, vormt zijn website zijn dagelijkse werkplek en digitale stockageruimte. Hij bewaart er een nauwgezet en consequent archief, dat voor zijn publiek vrij te consulteren is. Met een dergelijke radicale stap daagt hij zichzelf uit, blijft hij alert. Het laat hem toe zijn positie en een belangrijke parameter van het kunstenaarschap –het atelier –in vraag te stellen.

De meeste werken van Guðný Rósa Ingimarsdóttir (°1968) lijken op het eerste zicht heel minimalistisch. Een wit vlak met wat vlekjes en woorden. Het is pas bij een blik van dichtbij, dat ze iets van zichzelf vrijgeven. De in IJsland geboren kunstenaar kwam in 1994 naar Brussel, waar ze nu woont en werkt. Zowel in België als in haar geboorteland is ze aanwezig in de kunstscène. Doorheen de jaren heeft ze een divers, maar tegelijk consequent oeuvre opgebouwd.

​

Hoewel papier meestal de drager is, is Ingimarsdóttir een multimediale kunstenaar. Ze maakt ook sculpturen, installaties en zelfs geluidswerken. In haar werken op en met papier, gebruikt ze steeds verschillende, doorgaans al eerder gebruikte of gevonden documenten. Die verbindt ze steeds in meerdere lagen. Het materiaal draagt al een geschiedenis mee, die voelbaar is in het kunstwerk. Zo bewaart ze briefwisselingen van haar familie, maar evengoed figureren ook boodschappenlijstjes of huistaken van haar kinderen in haar werk. Elementen ervan schemeren door in het resultaat: een losse zin, enkele cijfers, of wat oude potloodlijnen. Soms staat het werk er vol van, andere keren zien we slechts een minimaal spoor van eerder gebruik Daarnaast gebruikt ze gedrukte of geschreven tekst, verf, inkt, Arabische gom en zelfs naald en draad op het papier.

​

Dit is een publicatie in print. De volledige versie is te vinden in COLLECT, editie februari 2020.

De Duitse kunstenaar Jonathan Meese viert zijn 50ste verjaardag met een tentoonstelling bij Tim Van Laere Gallery. Zijn kunst zit vol religieuze en politieke symbolen, maar Meese is ervan overtuigd dat kunst de politiek overstijgt.

​

Voor het gesprek poseert Jonathan Meese (50) voor enkele foto's op het dak van de nieuwe galerie van Tim Van Laere, in de Antwerpse wijk Nieuw Zuid. Er staan drie bronzen beelden van hem. De kunstenaar bracht een speelgoedpistooltje mee en neemt allerlei heldhaftige houdingen aan. Hij amuseert zich duidelijk te pletter.

​

Of hij ooit boos is, vragen we even later. Galeriehouder Tim Van Laere, die Meese al tien jaar vertegenwoordigt, antwoordt eerst. 'Op mij of op zijn medewerkers is hij nooit boos, maar hij kan zich weleens opwinden als het over de politiek gaat.' De kunstenaar vult aan: 'Met mijn moeder heb ik af en toe ruzie, maar dat leggen we altijd snel bij, meestal met een wijntje.'

​

Dit is een publicatie in print. De volledige versie is te vinden in De Tijd, 23 januari 2020. 

​

Foto © Tim Van Laere Gallery

In mei vulde hij de ruimte van Trampoline Gallery bijna volledig met een in koper geslagen ‘meteoriet’. De tentoonstelling, die Marius Ritiu (°1984) onder de naam Sisyphus Gallery organiseerde met curator en galeriehouder Simon Delobel, bleek het eerste deel in een groeiende reeks.

‘We laten deze meteoriet staan ‘until the rock stops rolling’,’ klonk het toen nog. Inmiddels verdween de Roemeens-Belgische Marius Ritiu enkele maanden naar New York, waar hij een andere meteoriet van acht meter hoog plantte in het Socrates Sculpture Park. En nu Simon Delobel de deuren van Trampoline Gallery definitief achter zich dichttrekt en een nieuwe ruimte opende in de Maanstraat in Antwerpen (vandaar de naam, Moonstreet), exposeert Ritiu daar het derde luik in zijn Sisyphus Gallery project.

​

‘Highway to the Moon’ heet de presentatie in de nieuwe galerie. Opnieuw een referentie aan het heelal en opnieuw is er een meteoriet te zien. Ritiu haalde de sculptuur van de eerste tentoonstelling uit elkaar om die in een nieuwe vorm tussen twee muren achter het huis te laten zweven. Een enorme brok koper, vol spanning en poëzie: vallend als een meteoriet, maar tegelijk ook onaantastbaar door de zwaartekracht, zoals een meteoriet in de ruimte.

In de rubriek STROOMOPWAARTS verkent Tamara Beheydt de Belgische hedendaagse kunst. Haar oog valt op kunstenaars die, klimmend naar de top, tegen de stroom in durven gaan: met verrassende onderwerpen, met vernieuwende technieken of met pertinente vragen. Deze maand: Joost Vandebrug bij Ingrid Deuss Gallery.

​

Zes jaar lang volgde en documenteerde Joost Vandebrug (1982) het leven van Nicu. Door de ogen van die Roemeens dakloze jongen ervaarde de fotograaf en videomaker het bestaan van straatkinderen in Boekarest, waar hij zich tussen 2011 en 2018 in onderdompelde.

Met deze ervaring en talloze beelden op zak, creëerde Vandebrug een documentairefilm, een reeks kleurenfoto’s en een reeks zwart-wit foto’s. Die laatste serie is te zien bij Ingrid Deuss Gallery in Antwerpen. De première van de film, in november 2019 in het Concertgebouw in Brugge, werd vergezeld van een presentatie van de kleurenfoto’s. De jongeren die Vandebrug volgde, leven onder de hoede van een man die zichzelf Bruce Lee noemt. Dat pseudoniem was de aanzet voor de titel van de film, Bruce Lee and The Outlaw, en geeft de personages een stoutmoedig karakter, alsof ze de hoofdrol in een actiethriller spelen. Het klinkt speels, maar stemt ook tot nadenken over de gevaarlijke omstandigheden waar de personages mee te maken krijgen.

​

Foto: © Joost Vandebrug

Het kunstenaarsatelier: de plek waar het allemaal gebeurt. De plek achter de schermen, waar de kunstenaar inspiratie vindt, koortsachtig werkt en tot rust komt. Welke objecten verzamelt een kunstenaar om zich heen, uit noodzaak of uit genegenheid? In deze reeks selecteert Tamara Beheydt voorwerpen uit een snapshot van een atelier en gaat op zoek naar de verhalen erachter. Deze keer: Babs Decruyenaere.

​

Dit is een publicatie in print. De volledige versie is te vinden in Kunstletters #008 (jan./mrt. 2020). Bestel op www.kunstletters.be.

​

Foto: © Julie Van Kerckhoven.

​

- Koen Van Boxem en Tamara Beheydt - 

​

De Nigeriaanse kunstenares Otobong Nkanga grossierde dit jaar in artistieke prijzen. In februari won ze de Ultima voor beeldende kunst van de Vlaamse Gemeenschap. ‘Altijd leuk als je wordt erkend in de plaats waar je woont’, zegt ze.

​

De vraag voor het interview met Otobong Nkanga (45) werd gesteld op 22 november. Haar Nederlandse echtgenoot Wim van Dongen reageerde meteen. ‘We hebben één dag in december vrij, de 17de. Als het voor u dan past bij ons thuis in Antwerpen, kan het voor ons ook.’ Druk druk druk dus. Eind november reisde Otobong Nkanga naar Kaapstad, waar ze een tentoonstelling opende. Te bezoeken tot 23 februari. Naar Tate St Ives in Engeland kunt u ook nog voor een andere tentoonstelling van de kunstenares. Maar dan moet u snel zijn. Zondag sluit ze.

​

‘Waar we dit jaar allemaal niet zijn geweest. Niet normaal’, zucht Van Dongen die 17de december. ‘Gisteren waren we nog in Bochum, waar Otobong de Pieter Weiss Preis in ontvangst mocht nemen. We zijn met de Flixbus van Duitsland naar hier gekomen.’

​

Hoe speciaal was 2019, vragen we Otobong Nkanga. ‘Elk jaar is speciaal’, zegt ze. ‘Maar je hebt het over de onderscheidingen? Ik was zeven keer genomineerd dit jaar. Ik heb er vijf gewonnen. Dat is wel uitzonderlijk, ja. Ik ben heel blij met de tweejaarlijkse Pieter Weiss Preis. Die bestrijkt het hele cultuurveld, niet alleen beeldende kunstenaars. Op de erelijst prijken ook enkele van mijn grote voorbeelden: Hans Haacke en Rosemarie Trockel.’

​

‘Maar ik was ook blij met de Ultima, hoor. Ik had die totaal niet verwacht. Het is leuk erkenning te krijgen in het land waar je woont. Op zich lig ik niet wakker van prijzen. Het geld is soms meegenomen. Je kan het investeren in nieuwe projecten. En je krijgt de kans je werk tentoon te stellen.’

​

Dit is een publicatie in print. De volledige versie is te vinden in De Tijd, 2 januari 2020. 

Foto: ©Katrijn van Giel.

Meermaals per jaar worden er kwaliteitsvolle tijdelijke tentoonstellingen georganiseerd. Toch is iets meer dan tachtig procent van de vaste collectie van het openluchtmuseum Middelheim verborgen in depots. In oktober opende het Middelheim, dat sinds 1951 bestaat, een nieuw collectiepaviljoen, waar een selectie van vijftig werken uit de verzameling nu wél permanent te zien is.

​

Dit is een publicatie in print. De volledige versie is te vinden in Openbaar Kunstbezit Vlaanderen, 2019.6, december 2019.

Koen van den Broek is vooral gekend voor zijn abstracte olieverfschilderijen. In de kunstruimte De Garage in Mechelen presenteert hij voor het eerst een overzicht van heel andere projecten: in situ creaties, sculpturen, architecturale ingrepen en ongerealiseerde ontwerpen voor publieke werken.

​

De expo 'Wall Works' van kunstenaar Koen van den Broek in De Centrale in Mechelen heeft veel met het AZ Sint Maarten, het nieuwe ziekenhuis in dezelfde stad dat vorig jaar geopend werd. Zo toont 'Wall Works' enorme foto's van het opgeleverde gebouw, waarvan Van den Broek de gevel onder handen mocht nemen. Zijn werk 'Sampled' siert de buitenkant.

​

'Het is een heel complex gebouw met veel glaspartijen en een middenbeuk', zegt hij. 'Mijn team en ik hebben zeven jaar lang de realiseerbaarheid van het project onderzocht, zoals welke materialen het meest weerbaar zijn. Ook een thema kiezen was niet eenvoudig. Ik koos fragmenten of samples uit bestaande werken, waarvan sommige een nieuwe kleur en compositie kregen. Die zijn op grote glaspartijen geprint.' Enkele glaspartijen die niet gebruikt werden, zijn nu in de expo te zien. 'Het was niet de eerste keer dat ik een architecturale ingreep of een in situ werk maakte, maar het is zeker een van mijn grootste projecten', zegt Van den Broek.

​

Ook de voorgevel van De Garage bleef niet gespaard. Een geabstraheerde muurschildering in blauw, wit en zwart verwelkomt de bezoeker. 'Ook dat zijn samples', zegt hij. 'Er zit veel beweging in, maar ook enkele donkere vlakken die schaduwen op de gevel lijken te werpen.'

​

Dit is een publicatie in print. De volledige versie is te vinden in De Tijd, 20 december 2019. 

Kunstforum Wien opent in januari 2020 de grootschalige expo 'The Cindy Sherman Effect. Identity and Transformation in Contemporary Art,' waarin hedendaagse kunstenaars in dialoog gaan met fotograaf Cindy Sherman (°1954, Verenigde Staten). Men zou kunnen zeggen dat Sherman haar eigen genre creëerde. na een carrière van enkele decennia is haar invloed op de hedendaagse kunst niet te onderschatten. COLLECT onderzocht haar bijzondere universum en ook haar 'effect,' dat vandaag nog voelbaar is.

​

Dit is een publicatie in print.

De volledige versie is te vinden in COLLECT, wintereditie 2019.

Foto: Cindy Sherman, Untitled Film Still #58, 1980.

Laurens Mariën
Facilitating Art and Curatorial Art

What is an exhibition? How is a contemporary art exhibition defined by its structures and participants? And how fixed are these parameters? NEIN is a platform that combines an artistic and curatorial practice. Rather than being about the ideas and creations of one artist, founder Laurens Mariën, it is about creating physical and conceptual spaces for other artists to show, challenge and discuss their work.

Throughout the history of art, several artists have been known to organize their own exhibitions, as a form of protest against the mainstream art at the time, as was the case for Gustave Courbet (1855); to present the exhibition as an artwork, like Marcel Duchamp with his ‘La boîte-en-valise’ (1935-41), or Marcel Broodthaers, who created his own ‘Musée d’Art Moderne’ (1968) only to later proclaim it ‘For sale due to bankruptcy’; or possibly because there were only a few or no other options of presentation (think of, for example, an artist group such as G58 organizing their own exhibitions in Antwerp, between 1958 and 1962).

Exhibitions organized and curated by artists remain a subject only rarely discussed or studied. In 2017 Mousse Magazine published a series of articles on the subject, which were subsequently published in the book ‘The Artist as Curator: An Anthology.’ The introduction to this publication highlights some of the reasons for artist-curated exhibitions being less studied: “If it is easy to see that artist-curated exhibitions can trouble our very understanding of such notions as ‘artistic autonomy,’ ‘authorship,’ ‘artwork,’ and ‘artistic oeuvre,’ what might be less evident is that they also complicate what counts as an ‘exhibition’.” (p. 8). Or in other words: “Things are slippery.” (p. 13)

In het museum Dhondt-Dhaenens in Deurle krijgt Nadia Naveau met 'Let's Play It By Ear' haar eerste museale solotentoonstelling. Ze toont een combinatie van herwerkte en nieuwe beelden.

​

Een vleugje barok en 'The Simpsons'. Nadia Naveau (44) zoekt een balans tussen klassieke motieven en populaire cultuur. De Milletjas die in haar kindertijd zo trendy was, is net zo goed een inspiratiebron. In het museum Dhondt-Dhaenens staan 23 spierwitte beelden op sokkels verspreid over de ruimte. Een gekleurde cirkelvorm in het tapijt markeert een zone waarbinnen de beelden met elkaar maar ook met de kijker communiceren. Zodra je de cirkel binnenstapt, ben je een deel van een soort dans tussen de beelden. Textuur en details zijn overal.

​

Dit is een publicatie in print. De volledige versie is te vinden in De Tijd, 8 november 2019. 

Kunnen we wel leven zonder licht? Het licht is in al zijn vormen alomtegenwoordig, ook zonder dat we het zien. Het zorgt er echter wel voor dát we zien. Het zorgt ook voor warmte, kleur en groei. Kunstenaar Navid Nuur (1976, woont en werkt in Den Haag) onderzoekt licht in alle mogelijke vormen en manifestaties. Een resultaat daarvan is te zien in zijn solotentoonstelling bij Gallery Sofie Van de Velde.

​

Naar eigen zeggen komt het idee bij Nuur altijd eerst, en ontwikkelt hij dat vervolgens in het materiaal dat er het meest voor geschikt is. Een conceptueel kunstenaar is hij niet helemaal, maar de ideeën achter zijn beelden zijn niet altijd even vlot vatbaar. Zo is het geen evidentie dat een spiegel, een keramieken kom, abstracte grafische werken, een felgroen houten scherm en een draad met gedroogde appelschijfjes allemaal met elkaar verbonden zijn door het thema licht. Toch vertelt de tentoonstelling één simpel verhaal: in elk feitje, hoekje, gaatje en gleufje ging de kunstenaar op zoek naar licht. Dat mag eigenlijk ook niet verbazen, want zijn achternaam betekent letterlijk ‘licht’.

​

Dit is een publicatie in print. De volledige versie is te vinden in H ART #197, november 2019.

Foto © Navid Nuur

In het Vlaamse Aalst organiseert Netwerk een tentoonstelling door de hele stad over stedelijk burgerschap. Alias is zowel een reikende hand naar de samenleving als een pleidooi voor diversiteit en begrip.

​

Netwerk Aalst is een centrum voor hedendaagse kunst en filmhuis. Naast tijdelijke tentoonstellingen gaat het langdurige samenwerkingen met kunstenaars aan, waarin het die ondersteunt in research, productie, netwerken en tentoonstellen. Met dit parcours door de stad gaat het centrum voor het eerst actief op zoek naar connectie met de stad waarin het zich bevindt. Acht verschillende locaties stellen zich open en kunnen bezoekers eventueel onverwacht verrassen met de tijdelijke kunstwerken.

Enkele werken hebben een duidelijk link met Aalst zelf. De driedelige video Augustijn van Omar A. Chowdhury speelt zich af in de stad zelf. De kunstenaar leerde de jonge Stijn, een jongen van Belgische afkomst die zich bekeerde zich tot de islam, spontaan kennen tijdens een treinrit. Zijn verhaal en geloofsovertuigingen vormen de kern van de film, waarin hij zijn eigen rol acteert. Zonder dat hij in zelf in beeld komt, horen we ook de kunstenaar deelnemen aan het gesprek. Tijdens hun wandeling langs rooms-katholieke kapelletjes of door de straten van Aalst blijkt Stijn best radicale gedachten te hebben. Toch verliest zijn gesprekspartner – die zelf uit Bangladesh afkomstig is maar in Amsterdam woont – nooit zijn geduld. De film loopt parallel met enkele gevoeligheden van de stad Aalst: het extreemrechtse denken, radicaliserende moslims, zich al dan niet thuis voelen in een veranderende stad, maar ook de tegenstelling tussen Vlaams- en Franssprekende inwoners. Het biedt geen negatief beeld, want uit het gesprek straalt – naast veel ongemak – een zoeken naar begrip en inleving.

‘Wave with me’: stap mee in de visuele golven van Joke Raes. De golf is niet alleen een zeer aanwezige vorm in het werk van deze Belgische kunstenares, het kan ook als een metafoor voor haar werkmethode gezien worden. In deze nieuwe tentoonstelling bij de Whitehouse Gallery lopen verschillende sporen doorheen haar werken.

​

Aanvankelijk volgde Joke Raes de toneelopleiding van Dora van der Groen aan Studio Herman Teirlinck. Daarna een masterstudie beeldende kunst aan Sint Lucas, een bachelor textiel en ten slotte werd ze laureaat aan het HISK. Ze heeft nu haar atelier in Gent. Als maker is ze gedreven: ze werkte al met tekening, aquarel, keramiek, installatie, performance, industriële restanten en natuurlijke elementen zoals gedroogde wilgenkatjes. Allemaal hebben ze voor haar een even grote kracht. Haar oeuvre is een organisch geheel: soms komt de tekening voor het ontstaan van de sculptuur, maar even vaak is het andersom. Dikwijls bepaalt het concept het medium, maar evengoed gebeurt het dat ze op zoek gaat naar de limieten en tactiele mogelijkheden van het materiaal en dit de uitkomst van het kunstwerk bepaalt.

​

Voor de tentoonstelling 'Wave with me' van Joke Raes bij The Whitehouse Gallery. (3 nov. - 8 dec. 2019).

Het kunstenaarsatelier: de plek waar het allemaal gebeurt. De plek achter de schermen, waar de kunstenaar inspiratie vindt, koortsachtig werkt en tot rust komt. Welke objecten verzamelt een kunstenaar om zich heen, uit noodzaak of uit genegenheid? In deze reeks selecteert Tamara Beheydt voorwerpen uit een snapshot van een atelier en gaat op zoek naar de verhalen erachter. Deze keer: Adam Leech.

​

Dit wordt geen doorsnee ateliergesprek. Kunstenaar Adam Leech nam immers zelf contact met me op, aangespoord door een gemeenschappelijke kennis, met de vraag of hij mijn portret mocht schilderen. Al snel ontstond het idee om dat plan te combineren met een interview. Ik ging dus wel bij de kunstenaar op atelierbezoek, maar met een iets andere blik.

Persoonlijkheid

​

“Je bent de eerste persoon van wie ik doelbewust een portret zal maken,” zegt Adam Leech terwijl hij me in zijn atelier binnenlaat. Recent heeft hij een aantal personen aangesproken met dezelfde vraag. Nochtans staan op de meeste van zijn bestaande schilderijen mensen. “De gemakkelijkste manier om mensen te schilderen, is om online foto’s te zoeken en die naar je eigen stijl of smaak aan te passen, legt hij uit. “Vaak gebruik ik meerdere foto’s als bronmateriaal. Het stoort me echter dat deze foto’s geen verhaal hebben.” In zijn schilderijen krijgen de afgebeelde personen een suggestie van verhaal mee door hun kleding, accessoires, de omgeving, de achtergrond, of de beweging. “In de huidige tijd kennen we een overvloed aan afbeeldingen,” wijdt de kunstenaar uit. “Een kunstwerk hoeft geen narratief meer te hebben, het kan ook op zichzelf staan.” Maar dat is niet waar hij naar op zoek is. “Ik wil echte mensen schilderen; een portret maken vanuit de persoonlijkheid, de psychologische dynamiek van iemand.”

​

Dit is een publicatie in print. De volledige versie is te vinden in Kunstletters #007 (okt./dec. 2019). Bestel op www.kunstletters.be

Foto: © Charlotte Van Noten

Het M HKA wijdt een grote tentoonstelling aan Marcel Broodthaers. Die begon als dichter en eindigde als beeldend kunstenaar, maar het woord ontbrak zelden. Vijf stemmen uit de kunstwereld leggen zijn belang uit.

​

Het werk van Marcel Broodthaers (1924-1976) is moeilijk in een hokje te stoppen. Aan het begin van zijn carrière behoorde de Brusselaar als dichter tot de groep Belgische surrealisten. Zijn eerste kunstwerk 'Pense-Bête' maakte hij pas in 1964. Het bestond uit zijn onverkochte dichtbundels, in gips gegoten. Broodthaers werkte doorgaans met gevonden materiaal, collage en installaties, maar het geschreven woord bleef altijd een belangrijk element.

​

Zijn 'Grote mosselpot', die zich in de collectie van S.M.A.K. bevindt, is wellicht een van de bekendste Belgische kunstwerken. Hij typeert het oeuvre van Broodthaers: een gewoon object tot kunst verheffen. Met de expo wil M HKA in Antwerpen terugblikken op de kunstenaar, maar ook een pleidooi houden voor zijn belang vandaag.

​

Dit is een publicatie in print. De volledige versie is te vinden in De Tijd, 3 oktober 2019. 

Foto: © M HKA

In ‘Good Conditions’ spelen Kris Van Dessel en Tom Van Malderen met de economische aspecten van de kunstwereld. De tentoonstelling bij DMW Art Space in Borgerhout is een antwoord op hun eigen onderzoek in een vorige presentatie, ‘Conditions and Opportunities’ (2017). Toen stelden de twee kunstenaars vragen naar de ideale omstandigheden voor het tonen van kunst.

​

In hun tweede samenwerking borduren Van Dessel en Van Malderen deels voort op die ‘goede voorwaarden’. Op het eerste zicht is de tentoonstelling een rommeltje: grote en kleine objecten zijn lukraak verspreid over de ruimte, tot aan de muren en het plafond. Van Malderen, die ook architect is, bouwde houten volumes, die verwijzen naar o.a. de ideale hoogte om een kunstwerk op te hangen. Op en langs die constructies plaatst Van Dessel zijn kleinere creaties: een print op een keramische tegel, of een reeksje voorwerpen beschilderd met bronskleurige verf. Teksten van de fictieve curator Tram Scawped stellen dat de presentatie een ‘art-fair-look-alike’ beoogt. De kussens met fotoprint, zilverkleurige quotes en koffiemokken met een foto roepen associaties rond de commercialisering van kunst op. Laat al die ‘props’ u echter niet misleiden: de tentoonstelling is een conceptueel werk als geheel. Zo goed als objecten verwijzen naar elkaar en naar de vorige samenwerking tussen Van Dessel en Van Malderen.

​

Zonder kritisch te zijn, maar met subtiele humor en een goede dosis zelfreflectie, bevragen Van Malderen en Van Dessel met deze situationele presentatie de kunstmarkt waar zij zelf in meedraaien. Waar ligt het onderscheid tussen een gebruiksvoorwerp en een kunstwerk? Welke omstandigheden optimaliseren de kans dat een werk verkocht wordt? Alle werken zijn betaalbaar en krijgen in de prijslijst opeenvolgende productnummers. Koppelverkopen zijn mogelijk. De kunstenaars maken geen hard statement tégen de kunsthandel, maar stellen wel vragen rond de redenen en voorwaarden voor het (ver)kopen van kunst.

So often our vision plays tricks on us: you think you see someone you know from the corner of your eye. You turn and blink, and the person is gone. Was what you saw real or just a play of the light, or even a whim of your imagination? There is no way of knowing for sure.

​

This September SEEN welcomes the installation Kopflose Mühle (1993-2002) by Swiss artist Markus Raetz. It is remarkable that, despite being arguably one of the most important contemporary artists in Switzerland, his works have rarely ever been seen in Belgium. This ‘headless mill’, which took him nine years to finish, is one of his largest mobile sculptures, yet only seldomly has it been on public display. The installation takes up most of the room and, in a way, epitomizes his explorations of the impact of light and shadow on human perception. It consists of two motor-driven wheels and a large number of aluminum slices spinning around a light. All these elements work together to create the illusion of a human head in

the center of the installation.

​

Although he works in a variety of disciplines, including sculpture and photography, the artist’s primary medium is drawing. It is said he has created over 30,000 pieces over the past decades. In fact, even his sculptures can be viewed as drawings in three-dimensional space. In this sense they are drawings of the imagination, with shapes suggested through the use of contrast, light and shadow, and a minimum of lines.

​

Probably the most important part of Raetz’s work is the viewer. The success of any visual representation is, after all, contingent on the presence, location and physicality of the perceiver. Indeed, one’s perception of Kopflose Mühle changes depending on one’s position; not only does the installation move by itself, it also changes according to the viewer’s movement. This reciprocal aspect of the work lends it a powerful intimacy. Furthermore, it is most unlikely that two people standing in the room will experience the same image. In these ways, the relation of each viewer to the work can be said to be unique.

​

For the exhibition 'Markus Raetz: Kopflose Mühle' at SEEN (Sept. 27, 2019 - Nov. 23, 2019).

Kunst heeft de mogelijkheid om bestaande conventies of voor vanzelfsprekend aangenomen waarden tegen het licht te houden en op een alternatieve of kritische manier te verbeelden. In ‘Family Fictions’ verzamelen curatoren Charlotte Van Buylaere en Laura Herman zeven kunstprojecten die de standaard definities van een familie of een gezin bevragen vanuit diverse facetten. Vooral de eenzaamheid wanneer je buiten een normatief begrip van familie valt, en de druk die deze familiewaarden kunnen opleggen, spelen een grote rol.

​

Foto: © Valérie Mannaerts

Het oeuvre van Goele De Bruyn (°1963) is zowel vormelijk als inhoudelijk zeer uiteenlopend. Hoewel ze opgeleid is in de schilderkunst, maakt ze installaties en sculpturale werken met een grote diversiteit aan dagelijkse, vertrouwde materialen. Haar werk is conceptueel maar gaat erg uit van het tactiele: het materiaal is de sleutel tot het maken van associaties en het vinden van betekenissen.

Soft Fire vertrekt vanuit een reeks werken op borduurstramien. In het verleden beschilderde de kunstenares lege borduurdoeken, maar deze geweer- of kanonschoten zijn erop geprint. Hiermee verwijst ze naar hobbyistische doeken, waar je slechts over de onderliggende print heen hoeft te borduren. In principe kan, over deze prints heen, een schot geborduurd worden. Maar waarom zou een typisch huiselijke, eerder ingetogen hobby resulteren in een afbeelding van geweld? De mogelijkheid om dit materiaal nog steeds volgens zijn functionaliteit te gebruiken, hoewel De Bruyn het hier als kunstvoorwerp inzet, creëert een spanning.

​

Voor de tentoonstelling 'Soft Fire' van Goele De Bruyn bij De Garage, Mechelen. (22 sept. - 17 nov. 2019).

Charline Tyberghein has recently had successful gallery and institutional exhibitions, and seems cut out for a perfectly brilliant artistic career. In 2018, she received the KoMASK Masters Salon Painting Award – a prize for best master student in the arts, which offered her immediate popularity in the Antwerp art scene (and beyond). Ironically, she nearly dropped out of the Royal Academy of Fine Arts in her second year. The first years at the academy are very focused on mastering techniques and drawing ‘correctly’. Charline, however, excelled later, when she was encouraged to find her own voice. She nuances the impact of the prize by stating “only fourteen European academies participated.” A conversation in her studio gives insight into Charline’s methods and working process, in which simplicity and modesty are key.

​

​

This is a printed publication: Charline Tyberghein's artist publication appeared on the occasion of her solo exhibition at Sofie Van de Velde Gallery (opening September 7, 2019). The book is on sale at Sofie Van de Velde Gallery.  

Tijdens een residentie in Parijs bestudeerde kunstenares Sofie Muller uitvoerig de beeldhouwkunst in Parijs door de eeuwen heen. Zo ontdekte ze Musée Rodin in Meudon, het voormalige atelier van de Franse beeldhouwer. 'Het is een magische plek om rond te snuisteren.'

​

Hôtel Biron, het Musée Rodin in Parijs, is welbekend. De kunstenaar schonk het aan de stad. Rodins atelier en huis in het heuvelachtige Meudon, op 10 kilometer van Parijs, kennen veel minder mensen. 'Voor mij is het veel authentieker', zegt beeldhouwster Sofie Muller. 'Ik bezocht het tijdens mijn residentie in Parijs vier jaar geleden meermaals in enkele maanden tijd. Rodin bracht er de laatste jaren van zijn leven door. Veel van zijn originele plaasters zijn er tentoongesteld, soms op de plaats waar ze gerealiseerd zijn. Zijn materialen, mallen en instrumenten liggen er ook nog. Op de gipsen zijn nog sporen te zien van potloodtekeningen. Je voelt de sfeer van het atelier.'

​

Het museum heeft een tempelvormige ingang, waar je verwelkomd wordt door Rodins bekende sculptuur 'De denker'. 'Ook in het woonhuis voel je zijn aanwezigheid. Het is nu wat geromantiseerd, maar niet overdreven. Je ziet er veel antiquiteiten, objecten die hij verzamelde, maar ook kasten vol kleine sculptuurfragmenten. Het geeft een beeld van zijn denken en zijn artistieke proces. Ik vind het heerlijk om er rond te snuisteren.'

​

Er wordt gezegd dat Rodin naar Meudon trok om er de rust op te zoeken na de hetze rond zijn affaire met zijn leerlinge en muze Camille Claudel - trouwens ook een grote inspiratie voor Muller. 'Het is inderdaad een stille, magische plek. Ik heb het museum al tijdens verschillende seizoenen bezocht, maar in de zomer, met de intense lichtinval door het glazen dak op de witgipsen beelden van de galerij, is het het bijzonderst.'

Dit is een publicatie in print. De volledige versie is te vinden in de zomerreeks 'Het favoriete museum' in De Tijd, 10 augustus 2019. 

Erg bekend is hij niet. Maar kenners en verzamelaars zijn weg van Christian Dotremont. In Knokke loopt deze zomer een expo met logogrammen van de Belgische kunstenaar en Cobra-voortrekker.

​

Gigantisch veel werken heeft Christian Dotremont (1922-1979) niet nagelaten. Zo'n 1.800. En daarvan verschijnen er weinig op de markt. Toch heeft Samuel Vanhoegaerden in zijn gelijknamige galerie aan de Zeedijk in Knokke een indrukwekkend aantal logogrammen samen kunnen brengen voor een expo.

​

'Ik was al door Dotremont gefascineerd toen ik mijn galerie oprichtte, intussen twintig jaar geleden', zegt Vanhoegaerden. 'Ik ben onderzoek naar hem gaan doen, en kwam zo nauw in contact met zijn broer Guy, die alle werken erfde die nog in het bezit van de kunstenaar waren. Hij verzamelde ook veel archiefmateriaal: foto's, brieven, penselen, getuigenissen van mensen die zijn broer hebben gekend. Nu ook hij overleden is, is alles hier in de galerie terechtgekomen.'

​

Dotremont, die in Tervuren is geboren en er zijn hele leven bleef wonen, begon als dichter en is dat ook als kunstenaar gebleven. Hij omschreef zichzelf als een 'peintre d'écriture', een schilder van het schrift. Zijn logogrammen zijn zinnen of korte gedichten, meestal in Oost-Indische inkt en in spontane bewegingen op papier gezet. De letters zijn vrijwel onleesbaar, maar onderaan op het blad voegde Dotremont meestal de tekst toe in potlood.

​

Op de expomuren spreekt Dotremont de bezoeker toe. 'Ik vraag u niet mijn logogrammen te kunnen lezen. Ik suggereer u in hun overdreven natuurlijke, uiterst vrije schriftuur de tekening te zien', staat er. 'Hij wilde gedichten schrijven waarbij de vorm even belangrijk was als de inhoud', legt Vanhoegaerden uit. 'Het gewone schrift had voor hem afgedaan. Het was te vanzelfsprekend.'

​

Dit is een publicatie in print. De volledige versie is te vinden in De Tijd, 3 augustus 2019. 

Foto: Emy Elleboog

De Deens-IJslandse kunstenaar Olafur Eliasson maakt kunst die alle zintuigen prikkelt. Tate Modern in Londen toont zijn werken in een grote retrospectieve. Stuk voor stuk visuele parels die de bezoeker vooral ondergaat.

​

Wie in 2003 Tate Modern in Londen heeft bezocht, herinnert zich zeker nog de artificiële zon die de Turbine Hall in een warme gele gloed deed zinderen. Dat kunstwerk van Olafur Eliasson (52), een constructie met een gespiegelde reeks monochrome lampen, kreeg bijna unisono het etiket 'subliem' opgeplakt. De kunstenaar zelf beschreef het als 'van cruciaal belang voor mijn carrière'. Bezoekers gingen er vol verwondering bij liggen om vervolgens minuten- of urenlang in het gele licht te baden. Vijftien jaar later zet de installatie de toon voor Eliassons pas geopende retrospectieve expo in datzelfde Tate Modern.

​

Uit een carrière van ruim dertig jaar selecteerden de curatoren Mark Godfrey en Emma Lewis een veertigtal werken van de IJslands-Deense kunstenaar, van een raamprojectie uit zijn schoolperiode, over enkele wereldvermaarde installaties tot recente schilderijen met gletsjerwater.

​

De expo kreeg de titel 'In Real Life' mee. U moet ze dan ook in levenden lijve ondergaan. 'De zintuigen zijn de sleutel tot gevoelens en interacties', zegt de kunstenaar regelmatig in interviews. De vijf zintuigen worden beurtelings of tegelijk geprikkeld in een doordacht artistiek parcours dat de bezoeker volledig onderdompelt.

​

Dit is een publicatie in print. De volledige versie is te vinden in De Tijd, 16 juli 2019. 

​​​​Het kunstenaarsatelier: de plek waar het allemaal gebeurt. De plek achter de schermen, waar de kunstenaar inspiratie vindt, koortsachtig werkt en tot rust komt. Welke objecten verzamelt een kunstenaar om zich heen, uit noodzaak of uit genegenheid? In deze reeks selecteert Tamara Beheydt voorwerpen uit een snapshot van een atelier en gaat op zoek naar de verhalen erachter. Deze keer: Elias Cafmeyer.  

​

Dit is een publicatie in print. De volledige versie is te vinden in Kunstletters #006 (jul./sept. 2019). 
Bestel op www.kunstletters.be

Aan het begin van de twintigste eeuw is kunstenaar Luigi Russolo een van de voortrekkers van het futurisme, de Italiaanse kunststroming die de snelheid en machinale esthetiek van de industrie verheerlijkt. Russolo’s oeuvre focust zich vooral op geluid: in zijn tekst ‘L’Arte dei Rumori’ (Kunst van de geluiden) bespreekt hij hoe de muziek, onder invloed van de industrie, uitgebreid moet worden met dagelijkse klanken. Hij deelde geluiden – en ook zijn eigen werken – op in zes ‘geluidfamilies’. Daarvan heeft CIAP in Hasselt er drie uitgekozen als titel en uitgangspunt van de nieuwe tentoonstelling ‘Growlers, Cracklers and Bursters’.

Digitale ruis

Russolo had geen ongelijk. Op de plaats waar ik deze tekst zit te schrijven hoor ik: de knots-, bots- en boorgeluiden van een werf, een buurman die zijn pianospel oefent, spelende kinderen, voorbijrijdende auto’s, de muziek die ik zelf als achtergrond koos, mijn eigen getik op het computerklavier, meldingen van binnenkomende berichten. Nog nooit was de wereld zo luid, vol van lawaai.

‘Growlers, Cracklers and Bursters’ brengt kunstwerken samen die al dan niet door geluiden geïnspireerd zijn of geluiden maken. CIAP plaatst de beginselen van Russolo met beide voeten in het heden en dus in hedendaagse technologie. De suppoost worstelt bij mijn aankomst nog met de afstandsbedieningen van beamers, schermen en speakers en heeft moeite om computers aan de praat te krijgen. Hij draagt drie pagina’s instructies mee, maar heeft weinig vertrouwen in zijn technische kennis. De technologische vooruitgang waar deze kunstenaars precies gebruik van maken, is niet voor iedereen even behapbaar. Ook voor vele bezoekers zullen enkele werken daarom een magisch of mysterieus karakter hebben.

​

Dit is een publicatie in print. De volledige versie is te vinden in H ART #193, 20 juni 2019.

​

Foto © Floris Vanhoof

Een centrale bank is doorgaans niet zomaar toegankelijk voor het publiek. Hetzelfde geldt voor haar kunstcollectie. Al sinds 1972 verzamelt de Nationale Bank van België hedendaagse kunst, maar wat gebeurt daarmee? Krijgen we die kunst ooit te zien? Nu wel. Met een tentoonstelling in de gerenoveerde lokettenzaal wil de Nationale Bank een deel van haar collectie ontsluiten – een eerste resultaat van een nieuwe beleidsbeslissing om de verzameling zichtbaar te maken voor het publiek. We ontmoeten Yves Randaxhe, sinds 2000 curator van de kunstcollectie van de Nationale Bank.

Voor de tentoonstelling ‘Building a Dialogue’ slaan twee centrale banken de handen in elkaar. De Nationale Bank verwelkomt een aantal werken van de collectie van de Deutsche Bundesbank. “Onze collega’s staan voor een grote renovatie van het gebouw,” legt Randaxhe uit. “De kunstwerken moeten tijdelijk een ander onderkomen vinden. Zo ontstond het idee voor een gezamenlijke tentoonstelling.” Nog nooit eerder zijn beide collecties aan het publiek getoond en nog nooit eerder hebben twee centrale banken op cultureel vlak samengewerkt.

​

Dit is een publicatie in print. De volledige versie is te vinden in Openbaar Kunstbezit Vlaanderen, 2019.4 juni - juli 2019.

Voor de tweede keer presenteert de Antwerpse kunstruimte Tique een fotografietentoonstelling met de titel ‘Intimate Structures’. Stichter Welmer Keesmaat – zelf fotograaf – startte onder die noemer een online verzameling foto’s die intimiteit in al haar facetten exploreert.

​

Dit is een publicatie in print. De volledige versie is te vinden in H ART #192, 23 mei 2019.

Foto: ©Valentina Stellino

Dit voorjaar besloot Simon Delobel zijn Trampoline Gallery te sluiten en elke maand een nieuwe galerie te openen. Zijn derde project presenteert het werk van de kunstenaar Marius Ritiu. Samen kozen ze de naam Sisyphus Gallery, een metafoor voor Delobels nieuwe aanpak.

​

In het midden van de kleine galerieruimte in Antwerpen staat een enorme rotsvormige koperen sculptuur, waar je als bezoeker amper omheen kan. Je moet je in bochten en hoeken wringen om het werk te bekijken. Kunstenaar Marius Ritiu, die in 2010 uit Roemenië naar België kwam, ging in een steengroeve in Transsylvanië de ideale rots zoeken, om die vervolgens met koper te beslaan. Het werk refereert enerzijds aan een meteoriet. Ritiu is al enkele jaren gefascineerd door het heelal en het zicht dat astronauten vanuit de ruimte op de aarde hebben. Anderzijds is het ook een verwijzing naar Sisyphus, de mythologische figuur die tot in de eeuwigheid een rots naar de top van een berg probeert te rollen, maar telkens net niet slaagt.

​

'Ik ben ook een soort Sisyphus', lacht Delobel, die tevens werkt als schrijver, curator en docent. 'Ik probeer telkens opnieuw.' De filosofie voor zijn nieuwe aanpak gaat verder terug dan op het eerste gezicht zou lijken. 'Ik wilde eigenlijk helemaal geen galerie', vertelt hij. 'Ik wilde kunst tonen. Ik kreeg een ruimte en kansen aangeboden, en ging met kunstenaars samenwerken. Voor je het weet, maak je allerlei beloftes en gaat de bal aan het rollen.' Trampoline, opgericht in 2014, was altijd een eigenwijze en kleinschalige galerie, maar na vijf jaar merkte Delobel dat hij toch in het standaardparcours van een galerie begon te vervallen. 'Dat wilde ik niet. Het idee om elke maand een nieuwe galerie te starten geeft me opnieuw plezier. Het brengt me terug naar de essentie: het tonen van kunst.'

​

Dit is een publicatie in print. De volledige versie is te vinden in De Tijd, 15 mei 2019. 

​

Foto: Siska Vandecasteele

Tijdens het Antwerp Art Weekend stelt Kunst in Huis naar goede gewoonte hun 'Nieuwe Garde' voor: een selectie van vijf jonge en beloftevolle Belgische kunstenaars. Ik schreef een diepgaande tekst over elk van hun oeuvres. 

​

'De Nieuwe Garde' van Kunst in Huis 2019: 

- Antoine Goossens

- Polien Boons

- Calixte Poncelet

- Homa Arkani

- Charlot Van Geert

​​​​Het kunstenaarsatelier: de plek waar het allemaal gebeurt. De plek achter de schermen, waar de kunstenaar inspiratie vindt, koortsachtig werkt en tot rust komt. Welke objecten verzamelt een kunstenaar om zich heen, uit noodzaak of uit genegenheid? In deze reeks selecteert Tamara Beheydt voorwerpen uit een snapshot van een atelier en gaat op zoek naar de verhalen erachter. Deze keer: Pieter Jennes.  

​

Dit is een publicatie in print. De volledige versie is te vinden in Kunstletters #005 (apr./jun. 2019). 
Bestel op www.kunstletters.be

​

(foto ©Klaartje Lambrechts)

Mu.ZEE probeert naar eigen zeggen al jaren een nieuw pad in te slaan door op lange termijn samen te werken met kunstenaars rond maatschappelijk relevante thema’s. Het museum zet de laatste jaren duidelijk in op diversifiëring en neemt stelling in het dekoloniseringsdebat.

​

Pascale Marthine Tayou past perfect binnen deze ambities. De autodidactische multimediakunstenaar bevraagt graag conventionele waarden met subtiele gestes. Zijn naam is er zo één. Hij voegde een letter ‘e’ toe aan zijn twee voornamen, waardoor die een vrouwelijke uitstraling hebben: een vorm van rebellie tegenover het patriarchale denken en de tweedeling man/vrouw. Situeert zijn werk zich doorgaans op een raakvlak tussen culturele, sociale en politieke thema’s, visueel is het meestal gekenmerkt door felle kleuren en een speelse uitstraling. Hij is met de tentoonstelling in Mu.ZEE niet aan zijn proefstuk toe: eerder kreeg hij al de kans om zijn werk in onder meer Bozar, het Louvre en Tate Modern te tonen, maar hij nam ook al deel aan de Biënnale van Venetië en Documenta in Kassel.

​

Proloog

Meer dan een jaar geleden kreeg Tayou de vraag voor een solotentoonstelling in Mu.ZEE. Een normale gang van zaken zou zijn dat de kunstenaar toezegt, en vervolgens pas een aantal weken voor de opening in een stroomversnelling aan zijn expo werkt. Daar wilde hij verandering in brengen. “Ik voelde de noodzaak om het hele systeem van exposeren eens anders aan te pakken: ik wil de tentoonstelling als atelier benaderen, en het museum als ruimte voor experiment,” legt hij uit. Dat was een hele onderneming, want het programma van het museum lag al vast, en ook budget was er niet meer. “De strak geregelde werking van het museum werd door mijn voorstel overhoop gegooid. Toch hielden we allebei vol. Het uitdagen van bestaande systemen opent nieuwe creatieve mogelijkheden. Ik vind het belangrijk om geijkte praktijken in vraag te stellen: hoe kan ik binnen deze samenwerking grenzen verleggen?”

Die grenzen verlegde Tayou dus in vijf interventies, die hij over een periode van februari tot december 2018 integreerde in de vaste collectie van Mu.ZEE. “Deze installaties vertellen een verhaal in vijf hoofdstukken, met identiteit als centraal thema,” verduidelijkt de kunstenaar. Als eerste interventie toonde hij twee foto’s op paneel, een portret van hemzelf en een vrouw, met het onderschrift ‘Mr. & Mrs. Gentenaar’. 

​

Dit is een publicatie in print. De volledige versie is te vinden in COLLECT, editie april 2019.

​“Ik ga iets ondernemen dat nooit eerder is gedaan en dat,
Als het eenmaal is uitgevoerd,
Niet zal worden nagevolgd.
Ik wil aan mijn medemensen een mens laten zien zoals
Hij werkelijk is en die mens
Dat ben ik zelf.”
(Jean-Jacques Rousseau)

The New Paintings
chaque jour j’attends tout

​

In zijn nieuwste schilderijen voelt Dirk Vander Eecken (°1954, Mortsel) zich vrijer dan ooit. De kunstenaar staat bekend om het gebruik van rasters, die hij tussen het doek en zijn spuitverf legt, waardoor verschillende oneffen kleurlagen en vele kleine toevalligheden ontstaan. Die rasterpatronen vormden de aanleiding voor Vander Eeckens kunstenaarsdoctoraat, dat hij in 2008 behaalde en waarin hij zijn werken in dialoog bracht met beelden gemaakt door de elektronenmicroscopen van nanowetenschappers aan de universiteit van Antwerpen.

​

Recent zijn de rasters echter meer als een juk gaan voelen, als een welgekende methode waar (te) veel verwachtingen mee gepaard gaan. Door die structuren nu achterwege te laten vindt hij een vorm van artistieke bevrijding. Nog steeds is er sprake van afstandelijkheid: de kunstenaar raakt het doek niet rechtstreeks aan. Door het weglaten van de mediator (de rasters), krijgt het doek zelf nu ook meer vrijheid. Daar waar in vroegere werken kleine 'foutjes' en oneffenheden slopen, laat Vander Eecken nu welhaast alles aan het toeval over. De uitkomst van zijn schilderkunstige ingrepen is zo goed als onvoorspelbaar.

​

Ook wat betreft kleurgebruik en abstractie is er sprake van een nieuw gevonden vrijheid. Daar waar zijn vroeger werk door gemengde kleurlagen de vaak ondoordringbare tinten van mistige polderlandschappen evoceerde, en het werk slechts aarzelend ontluikte, geeft zijn juxtapositie van intense kleuren nu de complexiteit van menselijke emoties weer. De nieuwe reeks is tegelijk abstracter dan ooit en erg concreet, in die zin dat oprechte, universele emoties meer toenadering zoeken bij de kijker. Een uitleg behoeft niet: van de kijker wordt niets anders verwacht dan een gevoel, een beleving.

​

Reproductie van eerdere tekst voor de tentoonstelling 'The Invitation' bij Galerie Noord Zuid (duotentoonstelling met Kristel Van Ballaer 30 maart - 4 mei 2019)

Charlotte Posenenske, Willy De Sauter, and Guy Mees: three artists of the same generation, who found an artistic voice in the sixties, and defied the conventional attitudes of the art world in their search for an absolute essence, the bare necessity, in art.

The Bare Necessity, the new exhibition at Gallery Sofie Van de Velde, brings together works of these three artists who share a reductive approach, a love of the monochrome and a connection towards the space in which their works are presented. By letting Posenenske, Mees and De Sauter enter in a new dialogue, the exhibition highlights their common traits as well as their distinctive characteristics.     

​

For the exhibition 'The Bare Necessity' at Gallery Sofie Van De Velde (Mar. 16, 2019 - May. 5, 2019). This is a printed publication, available at Gallery Sofie Van De Velde, Antwerp. 

Met schilderijen, muurschilderingen en architecturale ingrepen palmt de Belgische kunstenaar Pieter Vermeersch vanaf vrijdag twee verdiepingen van het Leuvense Museum M in, 'Je moet er tijd in door- brengen', zegt hij tijdens de opbouw van de expo.

​

Museum M biedt regelmatig plaats aan Belgische kunstenaars, meestal ietwat onderbelichte namen. Denk maar aan de recente tentoonstelling van René Heyvaert, of vorig jaar de twintigste-eeuwse schilder Edgar Tytgat. In die gedachte past ook Pieter Vermeersch, hoewel de term 'onderbelicht' relatief is. De kunstenaar, die enkele jaren geleden naar Turijn verhuisde, heeft ook een expo bij de galerie Maniera in Brussel. Ook enkele muurschilderingen in de publieke ruimte en een tentoonstelling in Bogotá staan op de agenda.

​

Bij ons gesprek zijn enkele muurschilderingen nog met plastic afgedekt. Hier en daar staan paletten met bakstenen en een emmer cement klaar voor gebruik. Vermeersch creëert in de gigantische zalen intens gekleurde muurschilderingen, die in schakeringen verschijnen. De muurschilderingen vormen de achtergrond voor andere werken, zoals installaties of schilderijen op doek of marmer. Daarnaast bouwt Vermeersch muren, in baksteen of celbeton.

​

De combinatie van architecturale, picturale en auditieve elementen vormt een totaalervaring. Het parcours dat de bezoeker door de bouwelementen aflegt, bepaalt het perspectief van de ruimte. Om de muurschilderingen van Vermeersch volledig te beschouwen is één blik niet genoeg. 'Dit is een tentoonstelling waarin je je moet bewegen', zegt hij. 'Op elk moment zie je iets anders. Je moet er tijd in doorbrengen.'

​

Dit is een publicatie in print. De volledige versie is te vinden in De Tijd, 13 maart 2019. 

​

Foto: Saskia Vanderstichele